Strafuitvoering stond in de actualiteit vorige week. Met Turtelboom staat justitie voor uitgesproken straffen met uitgevoerde straffen. Hervormen deed ze zoals het geen halve eeuw gedaan werd. Een zeldzaam gebeuren door een zeldzame vrouw. Hierbij wordt een antwoord gegeven aan ouders die hun kinderen verloren in afschuwelijke omstandigheden. Nationale drama’s waren dit. Nationale drama’s volgden daarop. Onlangs nog.

Momenten van nationaal verdriet. De witte Mars van 17 jaar geleden staat vers in het geheugen. Strafuitvoering is geen vaag begrip meer maar krijgt duidelijke invulling. Niet onbelangrijk. “The administration of justice is the firmest pillar of government.” zei trouwens George Washington. En wat met de individuele ! verantwoordelijkheid?

Mahatma Gandhi stelde: “There is a higher court than courts of justice and that is the court of conscience. It supersedes all other courts”. Kortom, het komt voor het individu erop aan de juiste hiërarchie toe te passen op het gebied van normen en waarden. Dit vraagt echter enige inzicht in de basisrechten en plichten. De samenleving dient hiervoor kansen te bieden. Door Opvoeding. Door individuen leren verantwoordelijk te zijn tegenover zichzelf, de medemens en de natuur. Verantwoordelijk individualisme aanleren. De absolute voorwaarde voor de liberale maatschappij die een sociale maatschappij is.

Haaks daarmee staat de normvervaging. Het verdwijnen van het besef dat bepaalde regels geëerbiedigd dienen worden. Van het besef dat er normen zijn waaraan je jezelf dient af te meten. Van het besef dat er een referentiekader is waaraan je dient vast te houden. Het besef dat er onder andere elementaire rechten te respecteren vallen met betrekking tot leven het leven en integriteit van het menselijk lichaam.

Normvervaging kan er komen:
• In gezinnen waar de ouders niet de juiste basiswaarden en normen overbrengen aan hun kinderen;
• Door godsdiensten die specifieke normen hoger zetten dan de basiswetten. Die de verkeerde hiërarchie van normen toepassen;
• Sektes waar volgelingen een goeroe blindelings dienen te gehoorzamen. Gewoonweg kritiekloos;
• Verkeerd begrepen integratie waar sub gemeenschappen vaak de normen van hun land van herkomst importeren en stellen boven de normen van onze gemeenschap. Waardoor bijvoorbeeld in ons land besnijdenis aan jonge meisjes van Afrikaanse afkomst worden opgelegd. Via rituelen die een definitieve verminking van het lichaam als gevolg hebben.

Kortom: dit geeft aanleiding tot een verkeerd waardenpatroon, en de weg naar de normvervaging is hier geplaveid. Dit alles met miskenning van de fundamentele rechten van de mens en basiswaarden zoals het recht op leven, integriteit van het lichaam, vrije meningsuiting, vrijheid van godsdienst. Rechten die Europa aan het individu wenst te waarborgen en waar elk waardepatroon van sub gemeenschappen in onze samenleving aan ondergeschikt dient te zijn. Het individu heeft basisrechten en dient zich te houden aan het referentiekader die de garantie is voor de individuele vrijheid. Individuele rechten en plichten zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden.

Vrijheid is individueel op een verantwoorde manier zijn plichten kunnen opnemen. Het individu dient er naartoe opgevoed te worden. Een rol is hier weg gelegd voor het onderwijs. Om de juiste waarden die men in gezinsverband niet meekrijgt bij te schaven. Om de misvattingen die men meekrijgt vanuit de sub gemeenschapen, weze het culturele of godsdienstige, uit de wereld te helpen. Vandaar een pleidooi voor het invoeren van cursussen betreffende burgerzin in het onderwijs. Het gaat om het aanleren open staan voor het politieke, economische, sociale en culturele leven van de samenleving waarvan men deel uitmaakt. Inzicht verschaffen in deze aspecten als in de elementaire regels die aan de basis liggen van onze rechtsstelsel en van ons democratisch bestel. Om het aansporen eraan deel te nemen. Om de mensenrechten en vrijheden, zoals ze in de grondwet en in basisprincipes zijn vastgelegd te leren respecteren.

Burgerzin is bewust zijn te behoren tot een gemeenschap van burgers met rechten en plichten. Met de verantwoordelijkheden die eruit voortvloeien. Dit veronderstelt het aankweken van verdraagzaamheid, rechtvaardigheidsgevoel, oog voor algemeen welzijn, het stimuleren hieraan mee te werken met individuele verantwoordelijkheidszin. Preventiebeleid inzake Justitie noem ik dat. De weg is nog lang.